We moeten nog naar dat land reizen

Sinds 1967 zijn de Zuid-Limburgse poëziefestivals spraakmakend en vermaard in binnen- en buitenlandse kringen, waar bekende dichters van over de hele wereld hun literaire kunstwerken voordragen.

Hennie Jetzes: “Jarenlang had de generatie met onder andere Marie Koenen, Felix Rutten en de gebroeders Kemp het beeld van de literatuur in Limburg bepaald. Halverwege de jaren zestig waren zij echter of overleden of te oud. Bij het doorlezen van de literaire rubrieken van de Limburgse dagbladen uit die tijd las ik de regels ‘Het is opvallend stil in de Limburgse literatuur’ en ‘Het wachten is op een nieuwe generatie’.”

Op 1 november 1967 vond in Maastricht het poëziefestival ‘Rimrammen in de Redoute’ plaats. Het poëziefestival was een geheel nieuw evenement in de literatuur, overgewaaid uit Amerika. Een jaar eerder had Simon Vinkenoog met ‘Poëzie in Carré’ dit gebeuren in Nederland geïntroduceerd. Een geheel nieuwe generatie dichters met een eigen poëzie presenteerde zich tijdens dit festival. De avond verliep nogal tumultueus. Of zoals Wiel Kusters, één van de deelnemers, zei: “De avond was stormachtig, zowel buiten als binnen het gebouw”.

Ook de ‘nieuwe’ poëzie van de jonge dichters werd niet door iedereen direct begrepen en gewaardeerd wat blijkt uit de diverse recensies. Maar door dit alles kreeg het festival, en dus ook de deelnemende dichters, veel publiciteit. In de zeventiger jaren publiceerden al enkele dichters van deze generatie. Van anderen verschenen de eerste gedichten in diverse tijdschriften. Allerlei dichtersmanifestaties werden nu regelmatig georganiseerd om naar buiten te treden en voor de publiciteit.

In de tachtiger jaren beleefde Limburg op het gebied van literatuur een bloeiperiode. Een voor Limburg ongekend aantal dichters publiceerde op landelijk niveau. Zij werden omringd door vormgevers, uitgevers, uitgevers van bibliofiele boeken en kunstenaars, die op hun vakgebied landelijke bekendheid genoten. En er was een grote groep schrijvers en dichters, die weliswaar (net) niet het landelijk niveau haalde maar toch zeer verdienstelijk en regelmatig publiceerde.

Halverwege de jaren tachtig ging men weer een stapje verder. In 1988 en 1990 werd het internationaal poëziefestival ‘Grenzen aan de Taal’ in Heerlen gehouden. En in Maastricht vond in 1989 het, eveneens internationale, poëziefestival ‘International pen Poetry Evenings’ plaats. Er kwamen daardoor intensieve internationale contacten tot stand.

Begin negentiger jaren ontstonden de twee festivals, die Limburg heden rijk is, te weten het nationale poëziefestival ‘Dag van de Poëzie’ te Landgraaf en het internationale poëziefestival ‘The Maastricht International Poetry Nights’ in Maastricht.

Over Limburgse poëziefestivals was nog niet eerder gepubliceerd. Hennie Jetzes heeft op geen enkele studie of artikel kunnen terugvallen. Ook de diverse archieven in Limburg hebben nog vrijwel niets over de poëziefestivals verzameld. Samen met Fred van Leeuwen en Stichting Poëziefestival Landgraaf heeft Hennie Jetzes nu alle ins en outs schriftelijk vastgelegd. In het boek heeft vooral Hans van de Waarsenburg, die vrijwel bij alle festivals betrokken is geweest, zijn herinneringen op schrift gesteld. Zijn archief was ook een belangrijke bron voor de andere auteurs.

Het boek met full-colorfoto’s en 150 blz. kwam tot stand in samenwerking met de Openbare Bibliotheek Heerlen en de Vrienden van de Literatuur. ‘We moeten nog naar dat land reizen, 40 jaar poëziefestivals in Zuid-Limburg’ verscheen als nummer 6 in de Historische Reeks Parkstad Limburg, een uitgave van destijds Rijckheyt en Het Land van Herle. Het boek is te koop bij enkele boekhandels in de regio.