Zomeravondlezing 26 juli 2024

Op 26 juli j.l. was Leo Verhart te gast in het Thermenmuseum als spreker op de inmiddels traditionele Zomeravondlezing van de Stichting Historische Kring Het Land van Herle. Leo Verhart was als conservator prehistorie verbonden aan het Rijksmuseum van Oudheden en het Limburgs Museum in Venlo.

Twee gerenommeerde archeologen in elkaars vaarwater

Twee gerenommeerde archeologen, de pioniers van de Nederlandse archeologie, zaten elkaar voortdurend dwars. Het hoe en waarom van deze converse vertelde dr. Leo Verhart ons op vrijdag 26 juli. Hij schreef twee schitterende boeken over beide grondleggers van de Nederlandse archeologie die ook voor de archeologie van Heerlen en omgeving in de 20^ste eeuw van groot belang waren. Deze beide grondleggers van deze toen nog jonge wetenschap in ons land zijn de directeur van het Leidse Rijksmuseum van Oudheden (RMO) Jan Hendrik Holwerda (1873-1951) en zijn leerling Albert Egges van Giffen (1884-1973). Na een hevig conflict in Leiden vertrok de laatste naar Groningen en hun leven lang zouden beide mannen elkaar tegenwerken.

Als gevolg van dit conflict ontstonden elkaar bestrijdende instellingen en dit had ook voor Limburg gevolgen. Holwerda introduceerde het moderne onderzoek in onze provincie en in samenwerking met het LGOG werden tal van belangwekkende ontdekkingen gedaan. Holwerda onderzocht veel Romeinse villa’s, liet opgravingen uitvoeren en kocht diverse objecten aan. Zijn oud-leerling Van Giffen zat hem hierbij zoveel mogelijk dwars en had in de Heerlense arts H.J. Beckers een fervent medestander.

In juni 1940 ontdekte men in Heerlen het thermencomplex. Zie de uitgelichte afbeelding (bron: Rijckheyt Heerlen). De archeologisch geïnteresseerde huisarts Beckers nam het voortouw bij de opgravingen en Van Giffen zou het onderzoek afronden.

Hoe een en ander in zijn werk ging wat wat het conflict tussen beide matadoren van de archeologie voor gevolgen had, deed Leo Verhart de luisteraars uit de doeken aan de hand van een boeiende presentatie. Wie wil weten hoe een en ander precies in zijn werk ging kan dit nalezen in de fraai uitgevoerde, omvangrijke tweedelige biografie over beide archeologen met als titel Parallelle Sporen.
Leo, heel hartelijk dank voor deze interessante lezing!